بررسی عوامل موثر بر تولید دانش در رشته های علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره و کتابداری به منظور تحقق چشم انداز بیست ساله ایران

هدف پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر تولید دانش در رشته های علوم تربیتی، روانشناسی ،کتابداری و مشاوره در پنج دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه های اصفهان، تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی و تربیت مدرس طی سالهای 85-1382 می باشد. در این راستا، هفت سوال پژوهشی مطرح گردید. در پژوهش حاضر، برای تسهیل در تجزیه و تحلیل داده ها، عوامل موثر بر تولید دانش به شش حیطه آموزشی، پژوهشی، سازمانی اداری، اجتماعی فرهنگی، فردی و مادی رفاهی تقسیم شده است. روش تحقیق مورد استفاده کمی و کیفی(در هم تنیده یا ترکیب شده) بوده که در قسمت کمی، از پرسشنامه محقق ساخته مرکب از 61 سوال بسته پاسخ بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت و شش سوال باز پاسخ و در قسمت کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته برای گردآوری داده ها استفاده شده است. جامعه آاری در بخش کمی 290 نفر می باشند و شامل دانشجویان دانشکده های مذکور در مقطع دکترا و آنهایی که در سال اخیر (1382-85) از این مقطع فارغ التحصیل شده اند. که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، 150 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. تعداد افراد مورد نظر برای مصاحبه شامل 13 نفر از اساتید برجسته پنج دانشکده مذکور می باشد که دارای رتبه استادی و دانشیاری اند؛ که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی از شاخص های فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار و ضریف تغییرات و در سطح آمار استنباطی از آزمون های معنا داری گروه های مستقل و تحلیل واریانس یکراهه استفاده به عمل آمده است. نتایج حاصل از بررسی سوال های پژوهش نشان داد که میانگین دیدگاه های در هر یک از شش عامل مذکور از میانگین فرضی 5/3 بیشتر می باشد و میانگین کلی و مقدار مشاهده شده در سطح p<0/01در عوامل پژوهشی به ترتیب 03/4 و 8، در عوامل سازمانی اداری 02/4 و 9/5 در عوامل آموزشی 94/3 و 9/4 ، در عوامل مادی رفاهی 87/3 و 4/4 ودر عوامل اجتماعی فرهنگی میانگین کلی 89/3 و مقدارt ، 4 می باشد. طبق نتایج حاصل شده، دانشجویان، عوامل زیر را برحسب اولویت به عنوان مهمترین عوامل پژوهشی، سازمانی اداری، فردی، آموزشی، رفاهی و اجتماعی فرهنگی موثر بر تولید دانش در رشته های علوم تربیتی، روانشناسی، مشاور و کتابداری معرفی کرده اند. این عوامل شامل پایگاه های اطلاع رسانی داخلی و خارجی، تسهیل برای جذب اساتید با قابلیت علمی و پژوهشی بالا برای ورود به دانشگاه ، رضایت استاد و دانشجو از محیط کار در دانشگاه، استفاده از منابع درسی علمی و به روز، تأمین زندگی مناسب برای محققین و اساتید و ارتقای جایگاه تحقیق و محقق در نظام ارزشی جامعه می باشد. همچنین نتایج حاصل از بررسی ویژگی های جمعیت شناختی نشان داد که از نظر رشته، سال و محل تحصیل، بین میانگین ها تفاوت معناداری وجود ندارد و نمونه مورد مطالعه بر تأثیر هر یک از عوامل موثر بر تولید دانش دیدگاه یکسانی دارند.